Wyroby fajansowe stanowią jedną z najcenniejszych grup zabytków sztuki użytkowej znajdowaną na stanowiskach archeologicznych w Egipcie. Ze względu na skomplikowane procesy ich wytwarzania badacze zaliczają je do pierwszej w dziejach człowieka ceramiki typu hi-tech.
Mimo prowadzonych od wielu lat licznych badań nad przedmiotami fajansowymi, do tej pory nie poznano dokładnie technologii ich produkcji. Niewielka liczba precyzyjnie datowanych wyrobów zniechęcała naukowców do podjęcia badań. Dopiero prace przeprowadzone w latach 1985-1995 przez Polsko-Egipską Misję Archeologiczną w Tell Atrib pod kierownictwem prof. Karola Myśliwca dostarczyły danych, które pozwalają na podjęcie takich badań, ponieważ przedmioty fajansowe zostały precyzyjnie wydatowane.
Celem projektu jest odtworzenie technologii produkcji egipskich fajansów hi-tech z okresu ptolemejskiego oraz odpowiedź na szereg pytań. Jaki był skład pasty krzemionkowej służącej do produkcji fajansu? Jakie były surowce użyte do produkcji? Jakie składniki nadawały plastyczność paście krzemionkowej? Jak formowano i suszono wyroby fajansowe? W jaki sposób i w jakiej temperaturze wypalano wyroby fajansowe? Jakich narzędzi używano oraz jak przebiegały poszczególne etapy produkcji? Jakie kryteria musiały spełniać piece służące do wypału wyrobów fajansowych?
Przeprowadzone badania dostarczą odpowiedzi na powyższe pytania, m. in. na temat składu granulometrycznego, mineralnego i chemicznego materiału użytego do produkcji oraz jego pochodzenia, jak również dodatków, które używane były w celu nadania paście plastyczności. Pozwoli to na poznanie procesu formowania i suszenia przedmiotów fajansowych. Wyznaczona zostanie precyzyjnie temperatura w jakiej przebiegał proces wypalania fajansu.
Oprócz tradycyjnych metod badań takich jak mikroskopia optyczna czy analiza rentgenowska zostaną wykorzystane nowoczesne techniki badawcze: elektronowa mikroskopia skaningowa (SEM, ESEM), mikrosonda (EPMA) czy analizy rentgenostrukturalne (XRD). Wyniki wstępnych badań potwierdziły słuszność przyjętej metodyki badawczej i pozwolą na rekonstrukcję technologii produkcji wyrobów fajansowych.
Na podstawie danych archeologicznych oraz badań archeologicznych zostanie odtworzona i kompleksowo scharakteryzowana technologia produkcji ptolemejskich fajansów. Pozwoli to również na prześledzenie zachodzących w produkcji zmian na przestrzeni wieków.
